شوک الکتریکی قلب
دادن شوک الکتریکی به قلب (cardioversion) با استفاده از قرار دادن دو صفحه (پَد) الکترود (که هر یک از صفحه ای فلزی که مقداری ژل هدایت کننده حاوی سالین به آن مالیده می شود تشکیل شده اند) صورت می گیرد. پدها بر روی قفسه سینه قرار می گیرند. برای شوک الکتریکی قلب می توان یک پد را روی قفسه سینه و دیگری را در ناحیه پشت بیمار قرار داد. این پدها به وسیله کابل هایی به یک ماشین وصل می شوند. این ماشین به طور همزمان فعالیت الکتریکی قلب بیمار را نشان می دهد و نیز موجب عملکرد الکتریکی قلب می شود. ماشین مزبور دفیبریلاتور (defibrillator) نام دارد و مقدار انتخابی جریان الکتریکی در شوک الکتریکی قلب را با تعداد در میلی ثانیه در لحظه ایده آل سیکل قلبی منتقل می کند. شوک الکتریکی قلب ایجاد شده به منظور درمان بعضی از بی نظمی های ضربان قلب (آریتمی ها) در زمانی که بیمار بی هوش و دچار آریتمی است یا ضربان قلب وی قطع شده به کار می رود. در صورتی که بیمار هوشیار باشد و دادن شوک الکتریکی قلب برای طبیعی کردن نامنظمی ضربان قلب وی ضرورت داشته باشد اغلب از داروهای مختلف برای آرام سازی بیماری و قابل تحمل تر شدن شوک الکتریکی قلب استفاده می شود. از شوک الکتریکی قلب همزمان برای تاکی کاردی های فوق بطنی شامل فیبریلاسیون و فلوتر دهلیزی و نیز در درمان اورژانس تاکی کاردی های بطنی در زمانی که نبض وجود دارد استفاده می شود. از شوک الکتریکی قلب غیر همزمان در تاکی کاردی و فیبریلاسیون بطنی بدون وجود نبض استفاده می شود.
نکته: استفاده از شوک الکتریکی قلب در تاکی کاردی سینوسی مناسب نیست.
کاربرد شوک الکتریکی قلب
هر چند بیشتر مردم از اسم شوک الکتریکی قلب ترس دارند اما در واقع دادن شوک الکتریکی به قلب یکی از بی خطر ترین روش های درمانی و بیشتر اوقات نجات بخش است.
در چند مورد برای کاردیوورژن ریتم فیبریلاسیون دهلیزی از شوک الکتریکی قلب (معمولاً ۱۰۰ ژول) استفاده می شود. ۱) در موارد نیاز اورژانسی به کاردیوورژن سریع مثل ریتم فیبریلاسیون دهلیزی و افت فشار خون یا شوک کاردیوژنیک و نیز درد سینه مقاوم به درمان یا سکته قلبی حاد از شوک الکتریکی قلب استفاده می گردد. ۲) در زنان حامله با ریتم فیبریلاسیون دهلیزی که اندیکاسیون کاردیوورژن داشته باشند چون شوک الکتریکی قلب کاملا ایمن بوده و خطر آن از داروها کمتر است. ۳) استفاده از شوک الکتریکی قلب در موارد مقاوم به داروها . ۴) استفاده از شوک الکتریکی قلب در بقیه موارد با نظر پزشک معالج.
بجز در موارد اورژانسی ، کاردیوورژن باید به بعد از ≥۳ هفته از درمان ضد انقعاد با هپارین یا وارفارین یا در صورت لزوم انجام فوری کاردیوورژن با اثبات عدم وجود لخته داخل دهلیز چپ با اکو از راه مرى (echocardioghraphy Tansesoghageal) انجام گیرد. درمان ضدٌ انقعاد باید ۲ حداقل تا ۳ هفته و گاهی مادام العمر پس از کاردیوورژن موفقیتآمیز ادامه یابد.
درمان با شوک الکتریکی به قلب
درمان با شوک الکتریکی قلب به معنای انتقال جریان الکتریکی از طریق قفسه سینه به قلب است . میزان این جریان ( تحریک ) به اندازه ای است که می تواند در خلال عبور جریان ، قلب را دپولاریزه و با خاموش کردن کانون های نابجا متعاقبا امکان فرماندهی مجدد برای پیس میکر اصلی قلب یعنی گره سینوسی دهلیزی (SA) فراهم گردد.
انواع شوک الکتریکی قلب
۱- شوک هماهنگ (کاردیوورژن cardioversion )
۲- شوک غیرهماهنگ (دفیبریلاسیون Defibrilation )
شرایط استفاده از شوک الکتریکی قلب
۱- انتخاب پدال های مناسب در شوک الکتریکی قلب: طول تقریبی پدال ها : بزرگسالان 13cm کودکان 8cm نوزادان ۴.5cm
۲- انتخاب محل صحیح جای گذاری پدال ها روی قفسه سینه در شوک الکتریکی قلب.
* رایج ترین روش شوک الکتریکی قلب antro latral (قدامی- طرفی) میباشد. محل قرار گیری پدال ها در ناحیه apex پنجمین فضای بین دنده ای چپ و دیگری درطرف راست استرنوم ، دومین فضای بین دنده ای راست زیر استخوان کلاویکول قرار داده میشود.
* روش antro posterior (قدامی – خلفی) . در افرادی که پیس میکر دائمی دارند می توان در شوک الکتریکی قلب پدال ها را بصورت قدامی- خلفی نیز قرار داد. در این حالت پدال قدامی در دومین فضای بین دنده ای سمت راست و پدال خلفی در زیرخار کتف چپ قرار می گیرد.
۳- تماس کافی پدال ها با سطح قفسه سینه در شوک الکتریکی قلب:
* در شوک الکتریکی قلب ، پدال ها باید با فشاری در حد ۲۵ پوند یا ۱۱ کیلوگرم روی سطح قفسه سینه فشرده شوند .
* سطح پدال ها در شوک الکتریکی قلب باید به میزا ن ۲ میلی متر با ژل لوبریکنت اغشته گرد د.
* در غیر این صورت تخلیه انرژی به داخل قفسه سینه با اشکال روبرو شده موج الکتریکی از سطح پوست عبور کرده و منجر به سوختگی میگردد.
۴- انتخاب صحیح مقدار انرژی الکتریکی در شوک الکتریکی قلب: میزان انرژی بر حسب وات بر ثانیه یا ژول بیان میکنند.مقادیر انرژی الکتریکی با توجه به نوع دیس ریتمی انتخاب میکردد .
روش تخلیه شوک الکتریکی قلب
– ابتدا وجود دیس ریتمی در بیشتر از یک لید در شوک الکتریکی قلب تائید گردد
– پدال مناسب را برای شوک الکتریکی قلب انتخاب کنید
– دکمه مربوط به تنظیم انرژی شوک الکتریکی قلب را روی مقدار مورد نظرقرار دهید.
– پدال های دستگاه الکتروشوک را در دست بگیرید : در دست راست پدال مربوط به Apex و در دست چپ پدال مربوط به Sternum
– در شوک الکتریکی قلب به میزا ن ۲ میلیمتر سطح پدال ها را با ژل لوبریکنت اغشته کنید
– در شوک الکتریکی قلب پدال ها را روی قفسه سینه بیمار در محل صحیح قرار دهید.
– پدال های شوک الکتریکی قلب را با نیرویی برابر با ۱۱ kg روی قفسه سینه بیمار فشار دهید.
– جهت دادن شوک الکتریکی قلب اعلام آمادگی کنید.
– سریعا مشاهده کنید که هیچ یک از افراد احیاگر با بدن بیمار در تماس نباشند
– توجه کنید که رابط اکسیژن از بیمار جدا شده باشد.
– دکمه شارژ دستگاه را فشار دهید.
– پس از شنیدن صدای بوق مربوط به شارژ کامل دستگاه بطور همزمان دکمه های تخلیه روی پدال ها را توسط انگشت شست فشار دهید.
– سریعا صفحه مانیتورینگ را از نظرتغییرات حاصله شوک الکتریکی قلب مشاهده نمایید.
برای مطالعه ” درمان انفارکتوس حاد قلبی ” و ” شوک قلبی چیست؟ ” کلیک کنید .
منبع : راهنمای پزشکی خانواده – سکته قلبی و انواع بیماریهای قلب و عروق