دریچه ی سه لتی (تریکوسپید) در سمت راست قلب قرار دارد و دهلیز راست را از بطن راست جدا می کند. به طور معمول این دریچه هنگامی که دهلیز راست انقباض پیدا می کند باز می شود و در نتیجه خون به سمت پایین، یعنی داخل بطن راست جریان می یابد. هنگامی که بطن راست منقبض می شود، دریچه ی سه لتی مسدود می شود و در نتیجه خون به ریه ها جریان می یابد. تنگی دریچه سه لتی بیماری نادری است که موجب می شود قلب (دهلیز راست) برای فرستادن خون از دریچه مزبور به داخل بطن راست با سختی بیشتری پمپ نماید. با گذشت زمان، به دلیل همین کار اضافی دهلیز راست بزرگ می شود. با ضخیم شدن دهلیز راست، قدرت پمپ خون از دریچه سه لتی کاهش می یابد و در نتیجه خون به سمت عقب پس می زند. در موارد خیلی شدید بیماری که همراه با نارسایی احتقاتی قلب هم دیده می شوند، مایعات در ریه تجمع پیدا می کنند و شخص دچار ((ادم ریوی)) می شود.
تنگی دریچه سه لتی هنگامی بروز میکند که دریچه بین دهلیز راست و بطن راست کم عرض شود و معمولا یکی از عوارض تب رماتیسمی میباشد. اگر تنگی شدید باشد خون به وریدهای بزرگ (ورید اجوف) پس میزند و باعث بزرگی کبد و احساس لرزش در گردن در اثر اتساع وریدهای گردنی میشود. در ضمن خون کافی به ریه ها تلمبه نمیشود که باعث خستگی و تنگی نفس میگردد. به ندرت تنگی آنقدر شدید است که درمان جراحی ضروری باشد. پس زدن خون از دریچه سه لتی معمولا به علت برخی ناهنجاریهای مادرزادی است که به حدی بطن راست را بزرگ میکنند که موجب نارسایی دریچه و نشت خون به دهلیز راست هنگام انقباض بطنی میشوند. علائم معمولا مشابه تنگی دریچه است. جراحی اغلب ضرورتی ندارد.
علت تنگی دریچه سه لتی
شایع ترین علت تنگی دریچه سه لتی ، تب روماتیسمی است و معمولاً همراه با بیماری دریچه ی میترال یا آئورت دیده می شود. نقیصه مادرزادی هم می تواند موجب تنگی دریچه سه لتی شود. تومورهای دریچه ای هم می توانند باعث تنگی دریچه سه لتی شوند. بیماری تنگی دریچه سه لتی در زنان شایع تر از مردان است و پیشرفت آهسته ای دارد. معمولاً بیماران مبتلا به تنگی دریچه سه لتی با علایم تپش قلب و ضربان نامنظم و نشانه های نارسایی قلب راست، شامل خستگی، نفخ شکم و تورم (اِدِم) محیطی مراجعه می کنند.
تشخیص تنگی دریچه سه لتی قلب
بیماری تنگی دریچه سه لتی به وسیله ی سمع قلب و اکوکاردیوگرافی، رادیوگرافی قفسه سینه یا کاتتریزاسیون قلب راست تشخیص داده می شود. ممکن است علایم بیماری تنگی دریچه سه لتی سال ها وجود نداشته باشند. بعضی از بیماران به طور کامل از ابتلا به تنگی دریچه سه لتی بی اطلاع هستند. درمان بیماری به شدت تنگی دریچه سه لتی ، سرعت پیشرفت آن و وضعیت بهداشتی عمومی بیمار بستگی دارد. در صورت وجود احتقان سیاهرگی سیستمیک قابل ملاحظه، محدود کردن شدید مصرف نمک، قبل از انجام درمان جراحی تنگی دریچه سه لتی ضرورت دارد. درمان جراحی تنگی دریچه سه لتی معمولاً در زمان انجام جراحی دریچه ی میترال در صورت خفیف بودن تنگی دریچه سه لتی ضروری نیست ولی در افراد مبتلا به تنگی دریچه سه لتی متوسط تا شدید لازم است. تنگی دریچه ی تریکوسپید تقریباً همیشه با نارسایی قابل ملاحظه ی این دریچه همراه است.
پزشک متخصص تنگی دریچه سه لتی قلب ممکن است بخواهد برای تشخیص بیماری قلبی، آزمایشاتی انجام دهد که نوع و چگونگی این آزمایشات بوسیله او تعیین میشود. هر یک از این آزمایشات اطلاعات خاصی را درباره ساختمان و کارکرد قلب شما در اختیار پزشک می‌گذارد و او با مقایسه نتایج این آزمایشات به تصویری از اوضاع خاص قلب شما دست می‌یابد.
برخی از این آزمایشات که به طور معمول برای ارزیابی دقیق وضعیت قلبی انجام میشود عبارتند از: الکتروکاردیوگرام، فونوکاردیوگرام، اکوکاردیوگرام، عکس قفسه صدری، کاتتریزاسیون و آنژیوگرافی قلبی و آزمایشات خون جهت بررسی الکترولیتها، آنزیم ها و بررسی های انعقاد خون قبل از عمل انجام می‌گیرد.
تعویض دریچه سه لتی (تریکوسپید) باید با دریچه مصنوعی از نوع خوکی و دریچه آئورت و میترال بهتر است. از نوع مکانیکی یا فلزی باشد. دریچه آئورت و میترال بهتر است از نوع مکانیکی یا فلزی باشد. کما اینکه پس از عمل جراحی تعویض دریچه باید طبق نظر پزشک معالج دارو درمانی ادامه خواهد داشت.
التهاب یک دریچه می تواند لبه دریچه را به یکدیگر بچسباند سپس به واسطه تشکیل بافت فیبروز ،ضخامت افزایش می یابد،انعطاف پذیری آنها از بین می رود و چروکیده می شوند. تنگی و نارسایی ایجاد می شود و عملکرد قلب به عنوان یک پمپ کارآمد مختل می شود.
اگر دهانه دریچه تنگ شود یا لت ها به دلیل بیماری بد شکل و چروکیده شوند ، یک اثر موجی به وجود می آیدو به ارتعاشاتی می انجامد که به صورت سوفل های قلبی شنیده می شود.
آشنایی با تنگی دریچه تریکوسپید (کلیک کنید)
منبع : کتاب بیماری های قلبی
