با ورود خون بداخل سرخرگ‌ها در اثر پمپاژ قلب، فشاری به دیواره سرخرگ‌ها وارد می‌آید. این نیروی فشاری، فشارخون نامیده می‌شود.
علل فشار خون بالا
فشارخون در طول شبانه‌روز در اثر برخی از عوامل مثل ورزش، کافئین، داروها یا شرایط استرس‌زا افزایش می‌یابد، سپس به سطح طبیعی بر می‌گردد. اگر فشارخون در رگها بطوردایمی از سطوح سالم بالاتر باشد (فشارخون‌بالا)، قلب مجبور می‌شود که فعالیت بیشتری انجام دهد تا بتواند خون را به تمامی بدن پمپ نماید و در نتیجه ممکن است قلب و رگها دچار آسیب شوند.
دو عامل درمیزان فشارخون اثر می‌گذارند: ۱) نیرویی که قلب توسط آن منقبض می‌شود بر فشار خون تاثیر می گذارد ۲) مقاومت سرخرگ‌های بزرگ و سرخرگ‌های کوچکتر (سرخرگچه‌ها) در مقابل جریان خون بر فشار خون موثر است.
سرخرگچه‌های سالم دارای دیواره عضلانی بوده و بسیار ارتجاعی می‌باشند و هنگامیکه خون بداخل آنها پمپ می‌شود، براحتی تحت کشش قرار می‌گیرند. زمانی که قلب خون بیشتری را پمپ می‌کند (به عنوان مثال در هنگام ورزش) بسیاری از سرخرگچه‌ها گشاد می‌شوند تا خود را با افزایش جریان خون تطبیق دهند. سرخرگ‌های سالم کاملا گشاد بوده و فاقد هرگونه انسداد یا رسوب هستند و اجازه جریان آزادانه خون را می‌دهند. سرخرگ‌های بیمار خاصیت ارتجاعی و کشسانی خود را از دست می‌دهند و باعث ایجاد فشارخون بالا می‌شوند.
اکثر افراد مبتلا به فشارخون‌بالا (۹۰ تا ۹۵ درصد آنها) ، مبتلا به نوعی از هیپرتانسیون (فشار خون بالا) تحت عنوان نوع اولیه یا ضروری هستند که به این مفهوم است که علت یا علل فشارخون بالا در این افراد مشخص نیست. در سایر افراد فشارخون بالا ممکن است بدلیل وجود یک مشکل زمینه‌ای مانند اختلال رگهای خونی، بیماری کلیوی یا بیماری تیروئید رخ دهد.
عوامل شناخته شده‌ای وجود دارند که خطر ابتلا به فشارخون بالارا افزایش می‌دهند یا اغلب بیماری زمینه‌ای را تشدید می‌نمایند. اگر یک یا تعداد بیشتری از این عوامل خطر وجود داشته باشد شما در معرض خطر بیشتری هستید.
عوامل فشار خون بالا
ممکن است برخی از این عوامل دخیل در فشارخون بالا را داشته باشید.
این عوامل عبارتند از:
• جنسیت و فشار خون بالا
تا سن ۷۰ سالگی، مردان در مقایسه با زنان به احتمال بیشتری دچار فشارخون بالا می‌شوند، البته پس از ۷۰ سالگی زنان در معرض خطر بیشتری هستند. پس جنسیت در فشار خون موثر است.
• نژاد و فشار خون بالا
سیاه‌پوستان بیش از سفیدپوستان مبتلا به فشارخون بالا می‌گردند. همچنین شدت فشار خون بالا در سیاه‌پوستان بیشتر بوده و به شکل زودرس‌تری نیز رخ می‌دهد.
• سابقه خانوادگی و فشار خون بالا
اگر والدین یا برادر و خواهر شما مبتلا به فشارخون بالا باشند، شما با احتمال بیشتری به آن مبتلا خواهید شد.
• سن و فشار خون بالا
به طور عمومی احتمال ابتلا به فشارخون بالا با افزایش سن بیشتر می‌شود. ولی ابتلا به فشارخون بالا یک روند همیشگی در فرآیند سالمندی نیت و برخی از افراد هرگز دچار آن نمی‌شوند. مردان پس از ۳۵ سالگی و زنان پس از یائسگی، بیشتر به فشارخون‌بالا مبتلا می‌شوند.
• وزن و فشار خون بالا
با افزایش وزن، فشارخون هم بیشتر می‌شود.
• عدم فعالیت جسمانی (کم تحرکی) و فشار خون بالا
شیوه زندگی غیرفعال و بدون تحرک سبب افزایش احتمال ابتلا به اضافه وزن و فشارخون بالا می‌شود.
• نمک و فشار خون بالا
بسیاری از افراد مبتلا به فشارخون بالا به نمک حساس هستند و مصرف زیاد نمک، فشارخون را در اکثر افراد بالا میبرد.
رژیم غذایی ناسالم و فشار خون بالا
رژیم حاوی مقادیر اندک میوه و سبزیجات یا دارای مقادیر زیاد چربی، سبب افزایش خطر ابتلا به فشارخون بالا می‌شود.
• مصرف الکل و فشار خون بالا
سوء مصرف منظم و شدید الکل ممکن است فشارخون را بطور قابل توجهی افزایش دهد.
• داروها و فشار خون بالا
دارو های ضد احتقانی که حتی بدون نسخه قابل تهیه می‌باشند و نیز برخی از مکمل‌های غذایی ممکن است فشارخون را افزایش دهند. قرص‌های ضد حاملگی خوراکی هم ممکن است سبب افزایش فشارخون در برخی از زنان شوند.
مشاهده مقاله درمان فشار خون بالا
منبع: بیمارستان شهید رجایی
