اگر فشارخون بطور مداوم از سطوح نرمال بالاتر باشد (فشارخون مزمن بالا)، قلب مجبور میشود که فعالیت بیشتری انجام دهد تا بتواند خون را به تمامی بدن پمپ نماید و عروق نیز تحت فشار بالاتری قرار می گیرند و در نتیجه قلب و عروق اندامهای حیاتی دچار آسیب می شوند.
۱- تصلب شرایین (آترواسکلروز) و فشار خون بالا
فشارخون بالای کنترل نشده، منجر به ضخیم شدن و کاهش خاصیت ارتجاعی دیواره سرخرگها میشود. رسوبات چربی با احتمال بیشتری بر روی این دیواره های سفت می نشینند و مجرای درون سرخرگ را باریکتر میکنند. اگر یک لخته خون تشکیل شود و در یک سرخرگ تنگ شده خونرسانی کننده قلب گیرکند و آن را مسدود نماید، منجر به حمله قلبی میشود. اگر این سرخرگ که با لخته خون دچار انسداد شده است، خونرسانی مغز را برعهده داشته باشد، سکته مغزی ایجاد میشود. ممکن است فشارخون بالا با پاره نمودن رگهای خونرسان مغز، سبب بروز سکته مغزی خونریزی کننده نیز شود.
۲- فشار خون بالا و بزرگی و نارسایی احتقانی قلب و ادم ریه
افزایش فشارخون سبب میشود که قلب تحت فشار بالاتری کار کند. با گذشت زمان، عضلات قلب ضخیمتر و سفتتر شده و قلب بزرگ و ضعیف گردند. با تضعیف این عضلات، قلب نارسا شده، خون را با کارآیی کمتری پمپ نموده و احساس ضعف و خستگی ایجاد میشود و یا ممکن است خون به ریهها پس زده شود و ادم ریوی ایجاد کند. طبق آمارهای جهانی، از هر ۵مورد نارسایی قلبی در زنان، ۳مورد به‌دلیل کنترل نکردن پرفشاری خون ایجاد میشود
۳- فشار خون بالا و آنوریسم (گشاد شدن) آئورت و سایر عروق
فشارخون بالا میتواند یک قسمت از دیواره سرخرگ آئورت را گشاد و متسع نماید. این حالت آنوریسم آئورت نامیده میشود که در صورت عدم درمان ممکن است کشنده باشد.
۴- فشار خون بالا و آسیب کلیه
کلیه، مواد زاید خون را فیلتر نموده و دفع میکند. اگر رگهای کلیه ضخیم شده و آسیب ببینند، ممکن است کلیه بتدریج نارسا شود و منجر به تجمع مواد زاید در خون شود.
۵- فشار خون بالا و آسیب چشم
فشارخون بالا ممکن است منجر به خونریزی مویرگها در چشم شود. این حالت که “رتینوپاتی” نامیده میشود در نهایت ممکن است سبب کوری شود.این عارضه در افراد مبتلا به دیابت بیشتر دیده میشود.
باید دانست که هرچه فشار خون بالاتر باشد، میزان امید به زندگی پایین تر خواهد بود. در افرادی که دچار فشار خون بالا هستند، میزان ابتلا به سکته مغزی و حمله قلبی بیشتر خواهد بود. اگر فشار خون بالا به مدت طولانی بدون درمان باقی بماند، ممکن است نارسایی کلیوی رخ دهد و یا حتی به بینایی آسیب وارد شود. در ضمن امکان دارد که قلب بطور غیر طبیعی بزرگ شده و کارایی آن کم شود که چنین وضعیتی می تواند منجر به نارسایی قلبی شود و باید به خاطر داشت که میتوان عوارض فشارخون بالا را با درمان مناسب به شکل قابل توجهی کاهش داد. با درمان موثر فشارخون بالا، کاهش چشمگیر میزان ابتلا و نیز مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی و سکته های مغزی امکان پذیر میباشد، بویژه میتوان:
•میزان بروز سکته مغزی را ۳۵تا ۵۰درصد کاهش داد.
•میزان بروز حمله قلبی را ۲۰تا ۲۵درصد کاهش داد.
•میزان بروز نارسایی قلبی را بیش از ۵۰درصد کاهش داد.
از لحاظ اپیدمیولوژی ، از هر ده مرد ، چهار نفر و از هر ده زن ، سه زن دچار فشار خون بالا هستند. در سنین بالای ۶۰سال این رقم به دو نفر از هر سه نفر می رسد و در حدود یک سوم از کسانی که دچار چنین وضعیتی هستند تحت درمان نمی‌باشند و سلامتی آنان در معرض خطر است.