عمل پیوند قلب
عمل پیوند قلب نخستین بار در سوم دسامبر سال ۱۹۶۷ به وسیله ی پروفسور کریستین نیتلینگ بارنارد (متولد ۸ نوامبر ۱۹۲۲ و متوفی در ۲ سپتامبر ۲۰۰۱) انجام شد. پروفسور بارنارد، جراح معروف قلب آفریقای جنوبی به دنبال دو عمل پیوند کلیه موفقیت آمیز که در سال ۱۹۵۳ در ایالات متحده و در سال ۱۹۵۹ در آفریقای جنوبی انجام داد، برای اولین بار در جهان، عمل پیوند قلب را در سال ۱۹۶۷ با دستیاری برادر خود، دکتر ماریوس بارنارد بر روی مرد خواربارفروش ۵۵ ساله اهل کیپ تاون آفریقای جنوبی به نام لوییس واشکانسکی که مبتلا به دیابت و بیماری غیر قابل درمان قلبی بود به مرحله عمل در آورد. عمل پیوند قلب ۹ ساعت به طول انجامید و قلب پیوندی متعلق به زن جوانی به نام دنیس داروال بود که یک روز قبل به دنبال تصادف با اتومبیل در حین عبور از خیابانی در کیپ تاون آفریقای جنوبی دچار مرگ مغزی شده بود. با آنکه واشکانسکی ۱۸ روز پس از عمل پیوند قلب به دلیل ابتلا به ذات الریه، ناشی از مصرف داروهای مضعف ایمنی که برای عدم رد پیوند به وی تجویز شده بود، فوت نمود، پروفسور بارنارد در اثر انجام عمل پیوند قلب ، یک شبه تبدیل به سوپراستار بین المللی شد و به پیوندهای قلبی بعدی دست زد. بیمار بعدی او به مدت ۱۹ ماه بعد از عمل پیوند قلب زنده ماند و خانم دوروتی فیشر که در سال ۱۹۶۹ به وسیله ی بارنارد مورد عمل پیوند قلب قرار گرفت بیش از سایر بیماران وی یعنی ۲۴ سال پس از پیوند به زندگی خود ادامه داد. عمل پیوند قلب در نارسایی پیشرفته و غیر قابل بازگشت که احتمال زنده ماندن در آن بسیار کم است انجام می شود.
علل ایجاد کننده این نوع نارسایی قلبی عبارتند از: کاردیومیوپاتی، بیماری های مادرزادی قلب، بیماری سرخرگ کرونر، بیماری های دریچه ای قلب و آریتمی های تهدید کننده حیات.
چگونگی عمل پیوند قلب
عمل پیوند قلب بر حسب وضعیت بیمار و قلب پیوندی به دو نوع ارتوتوپیک (در محل طبیعی) یا هتروتوپیک (در محل غیر طبیعی) انجام می شود.
عمل پیوند قلب ارتوتوپیک
در عمل پیوند قلب نوع ارتوتوپیک پس از دادن بی هوشی عمومی، استخوان جناغ بیمار از خط وسط باز می شود. سپس پریکارد قلب باز می شود و رگ های بزرگ قلب بریده می شوند و بیمار به بای پس قلبی-ریوی متصل می شود. در عمل پیوند قلب ،قلب معیوب پس از برش عرض رگ های بزرگ و قسمتی از دهلیز چپ برداشته می شود. سیاهرگ های ریوی برش عرضی داده نمی شوند. قلب پیوندی بر روی باقی مانده دهلیز چپ و رگ های بزرگ در محل خود دوخته می شوند. در عمل پیوند قلب ، قلب جدید شروع به کار می کند. بای پس قلبی ریوی از بیمار جدا می شود و حفره قفسه سینه بسته می شود. در عمل پیوند قلب نوع هتروتوپیک، قلب بیمار، قبل از آنکه قلب پیوندی کاشته شود، برداشته نمی شود، بلکه قلب جدید به نحوی قرار داده می شود که دهلیزها و بطن ها و رگ های خونی هر دو قلب به یکدیگر متصل شوند و در واقع بیمار دارای دو قلب می شود. در این روش عمل پیوند قلب چنان چه قلب پیوندی دچار رد پیوند شود از بدن بیمار خارج می شود و قلب خود وی به کار ادامه می دهد.
عمل پیوند قلب هتروتوپیک
عمل پیوند قلب هتروتوپیک فقط هنگامی انجام می شود قلب فرد اهداکننده به حدی قدرت نداشته باشد که به تنهایی کار کند (یعنی در مواردی که جثه ی فرد گیرنده پیوند قلب بزرگتر از فرد اهدا کننده است، یا قلب اهدا شده ضعیف است یا بیمار مبتلا به پرفشاری ریوی است.)
پس از عمل پیوند قلب
پس از عمل پیوند قلب بیمار به بخش مراقبت های ویژه (ICU) منتقل می شود و بر حسب وضعیت عمومی و چگونگی عملکرد قلب پیوندی درباره زمان ترخیص وی تصمیم گیری خواهد شد (به طور معمول بیمار ۱ تا ۲ هفته بعد از عمل در صورت عدم ایجاد عوارض از بیمارستان مرخص می شود). بیمار باید بعد از عمل پیوند قلب در تمام طول عمر از داروهای سرکوبگر ایمنی برای رد نشدن قلب پیوندی استفاده کند. معمولاً قلب پیوندی به دلیل قطع شدن عصب واگ در حین عمل پیوند قلب تا هنگامی که رشد دوباره عصب مزبور صورت گیرد، حدود ۱۰۰ بار در دقیقه ضربان خواهد داشت. در ۲۰ سال گذشته پیش آگهی عمل پیوند قلب ارتوتوپیک به میزان زیادی افزایش یافته است. تونی هیوزمن تا پایان سال ۲۰۰۷ طولانی ترین عمر (۲۹سال) پس از عمل پیوند قلب را داشته است. کلی پرکینز فرد دیگری که تحت عمل پیوند قلب قرار گرفته است، ۱۲ سال پس از عمل پیوند قلب به کوهنوردی در دور دنیا پرداخت و توانست به قله ی کوه کلیمانجارو صعود کند. شانس زنده ماندن افرادی که تحت عمل پیوند قلب قرار گرفته اند در سال ۲۰۰۶ میلادی به شرح زیر بوده است.
۱ سال: ۱/۸۶% آقایان و ۹/۸۳% خانم ها
۳ سال: ۳/۷۸% آقایان و ۹/۷۴% خانم ها
۵ سال: ۲/۷۱% آقایان و ۹/۶۶% خانم ها
پیامدهای عمل پیوند قلب
اغلب دریافتکنندگان قلبهای اهدایی، بسیار بیشتر از افرادی عمر میکنند که دچار بیماریهای مشابهی بوده ولی تحت عمل جراحی پیوند قلب قرار نگرفتهاند. بسیاری از این افراد از یک زندگی فعال لذت میبرند که شامل ورزش کردن با شدت متوسط و بازگشت مجدد به کارشان میباشد. البته در پیش گرفتن یک شیوه سالم زندگی قلبی و مراقبت منظم از قلب ضروری است.
برای مطالعه “ عمل جراحی پیوند قلب ” کلیک کنید .
منبع : راهنمای پزشکی خانواده – سکته قلبی و انواع بیماریهای قلب و عروق