در تنگی دریچه ی میترال دریچه ی مزبور به طور کامل باز نمی شود و برای انتقال مقدار خون لازم، دهلیز چپ به فشار بالاتری از حد طبیعی برای غلبه بر افزایش گرادیان نیاز دارد.
علت تنگی دریچه ی میترال
اکثر موارد تنگی دریچه ی میترال ، ناشی از بیماری قلبی ثانویه به تب روماتیسمی هستند. بیماری تنگی دریچه ی میترال در زنان شایع تر از مردان است. در موارد نادرتر تنگی دریچه ی میترال در اثر کلسیفیه شدن برگچه های دریچه ی میترال و به شکل بیماری مادرزادی قلب ایجاد می شود.
علل عمده برای ایجاد تنگی دریچه ی میترال وجود دارند که از وجود شکاف در دریچه ی میترال منشأ می گیرند. علت دیگر ایجاد تنگی دریچه ی میترال ، آندوکاردیت باکتریایی است که در آن ایجاد جوانه های بافتی غیر طبیعی خطر بروز تنگی دریچه ی میترال را افزایش می دهد.
علائم تنگی دریچه ی میترال
معمولاً علایم تنگی دریچه ی میترال در بزرگسالی ایجاد می شوند و شامل موارد زیر هستند:
تنگی نفس که ابتدا در هنگام فعالیت بدنی و ورزش در بیماران مبتلا به تنگی دریچه ی میترال احساس می شود ولی با پیشرفت بیماری تنگی دریچه ی میترال در زمان استراحت نیز وجود دارد. تپش قلب (به نحوی که بیمار مبتلا به تنگی دریچه ی میترال احساس می کند که ضربان قلبش سریع، غیرطبیعی یا نامنظم شده است). تب، کم خونی شدید، مقاربت، بارداری و پرکاری تیرویید، همگی در بیماران مبتلا به تنگی دریچه ی میترال ممکن است موجب افزایش فشار مویرگی ریه و در نتیجه تنگی نفس و سرفه شوند. با پیشرفت تنگی دریچه ی میترال، استرس های خفیف تر موجب شروع تنگی نفس می شوند و بیمار مبتلا به تنگی دریچه ی میترال در انجام امور روزمره دچار محدودیت می شود. تنگی نفس در وضعیت خوابیده و تنگی نفس حمله ای در هنگام شب نیز در بیمار مبتلا به تنگی دریچه ی میترال به وجود می آید.
هنگامی که تنگی دریچه ی میترال نسبتاً شدید به مدت چندین سال موجود باشد، آریتمیدهلیزی (به صورت انقباض های زودرس، طپش قلب حمله ای، فلوتر و فیبریلاسیون) به طور فزاینده ایجاد می شود.
خلط خونی در نتیجه ی پاره شدن ارتباط های وریدی ریوی- برونشی ثانویه به پرفشاری وریدی ریوی در بیماران مبتلا به تنگی دریچه ی میترال ایجاد می شود. خلط خونی شایع تر از همه در بیمارانی که فشار دهلیز چپ آنها بدون افزایش قابل ملاحظه مقاومت عروق ریوی بالا رفته است دیده می شود و تقریباً هرگز کُشنده نیست.
در بعضی موارد، آمبولی (لخته های خونی که در یک محل ایجاد می شوند و با جریان خون به ناحیه دیگری می روند و موجب انسداد رگ آن ناحیه می شوند) در مراحل آخر بیماری تنگی دریچه ی میترال موجب بروز عوارضی مانند سکته مغزی و مرگ می شود. این موارد در افراد مبتلا به نارسایی بطن راست شایع تر هستند.
علایم محیطی تنگی دریچه ی میترال
علایم محیطی تنگی دریچه ی میترال عبارتند از:
برافروختگی گونه ها، تورم ناحیه مچ پا و ناحیه خاجی در صورت ایجاد نارسایی قلب راست، لرزش (فیبریلاسیون) دهلیزی که به صورت نبض نامنظم ایجاد می شود، بزرگی بطن راست و ضربه زدن نوک قلب به قفسه سینه از علائم تنگی دریچه ی میترال می باشند . در ۱۰% بیماران مبتلا به تنگی دریچه ی میترال شدید درد قفسه سینه وجود دارد که ممکن است ناشی از پرفشاری ریوی یا کم خونی عضله قلب، ثانویه به تصلب (سختی) سرخرگ کرونر باشد ولی در اغلب موارد علت تنگی دریچه ی میترال کشف نمی شود.
در صورت ایجاد نارسایی قلبی ناشی از تنگی دریچه ی میترال شدید، ایجاد تورم در بافت های بدن که بیش از همه به صورت ورم مچ پاها تظاهر می کند شایع است. در نارسایی قلب راست تورم ناحیه مچ و ناحیه خاجی بیشتر دیده می شود.
تشخیص تنگی دریچه ی میترال
تنگی دریچه ی میترال با استفاده از علایمی که در سمع به وسیله گوشی پزشکی به گوش می رسند و در اکثر موارد تنگی دریچه ی میترال به وسیله اکوکاردیوگرافی تشخیص داده می شود. اکوکاردیوگرافی برای تشخیص تنگی دریچه ی میترال ، نحوه حرکت دریچه های قلب را نشان می دهد. در تنگی دریچه ی میترال ، در اکوکاردیوگرافی، نحوه حرکت دریچه های قلب را نشان می دهد. در تنگی دریچه ی میترال ، در اکوکاردیوگرافی برگچه های میترال کم تر از حد طبیعی باز می شوند و سرعت جریان خون در طول دیاستول افزایش می یابد. گرادیان ترانس میترال که با اکوکاردیوگرافی داپلر اندازه گیری می شود، استاندارد طلایی تشخیص شدت تنگی دریچه ی میترال است. روش دیگر تعیین شدت تنگی دریچه ی میترال ، کاتتریزاسیون (وارد کردن لوله مخصوصی از رگ های محیطی بدن به حفره های قلب) است. کاتتریزاسیون به صورت همزمان در قلب چپ و راست انجام می شود.
درمان تنگی دریچه ی میترال
درمان تنگی دریچه ی میترال از درمان دارویی، قرار دادن دریچه ی مصنوعی با استفاده از جراحی و بالون والوولوپلاستی (Ballon valvuloplasty) تشکیل می شود. معمولاً می توان بیماران مبتلا به تنگی دریچه ی میترال خفیف تا متوسط را به وسیله ی دارو درمان کرد. درمان ضد انعقادی در صورت وجود فیبریلاسیون دهلیزی یا در بیمارانی که رویدادهای آمبولیک قبلی در آن ها وجود داشته است و ریتم قلب آنها سینوسیی است یا مبتلا به تنگی دریچه ی میترال متوسط تا شدید میترال هستند توصیه می شود. کنترل ضربان قلب در تنگی دریچه ی میترال خفیف تا متوسط، درمان ایده آل است. استفاده از داروهای مُدر برای کاهش احتقان ریه و علایم نارسایی قلب راست در درمان بیماران مبتلا به تنگی دریچه ی میترال توصیه می شود.
نکته: در تمام بیماران مبتلا به تنگی دریچه ی میترال ، پیشگیری از ایجاد آندوکاردیت ضرورت دارد.
در تنگی دریچه ی میترال متوسط تا شدید می توان از بالون والوولوپلاستی برای درمان استفاده کرد. در این روش درمانی یک کاتتر (میله مخصوص) دارای بادکنک کوچک وارد دریچه ی میترال مبتلا به تنگی می شود و با بادکردن بادکنک، دریچه ی میترال گشاد می شود. روش دیگر درمان تنگی دریچه ی میترال قرار دادن دریچه ی میترال با استفاده از درمان جراحی است که در آن از دریچه های بیولوژیک یا مکانیکی استفاده می شود. در بعضی موارد تنگی دریچه ی میترال ، جراح قلب ضمن مشاهده مستقیم، لت های به هم چسبیده دریچه میترال را از هم جدا می کند و ذرات ایجاد کننده چسبندگی و نیز لخته ها را بر می دارد.
برای مطالعه ” ورزش و درمان تنگی دریچه میترال ” کلیک کنید .
منبع : کتاب بیماری های قلبی
