تشخیص نارسایی قلبی تنفسی

نارسایی قلبی تنفسی
طرز پیدایش نارسایی قلبی تنفسی عبارت است از اختلال در جذب اکسیژن از آلوئولها به خون و یا اختلال در دفع انیدریدکربنیک از خون به داخل آلوئولها (و یا هر دوی آنها). در نتیجه کاهش جذب اکسیژن مقدار اکسیژن خون (و نیز فشار آن یعنی PO2) کم میشود و در نتیجه کاهش دفع انیدرید کربنیک، فشار انیدریدکربنیک (PCO2) در خون بالا میرود (هیپرکپنی). در اثر تراکم انیدریدکربنیک PH خون نیز کم میشود و یک اسیدوز تنفسی به وجود میآید.
تشخیص نارسایی قلبی تنفسی
برای تشخیص نارسایی قلبی تنفسی باید PO2 و PCO2 و PH را در خون شریانی اندازه گرفت. بدین وسیله از همان آغاز و قبل از بروز علایم نارسایی قلبی تنفسی میتوان به تشخیص رسید. مقدار طبیعی PO2 در خون شریانی در مناطق نزدیک به سطح دریا در حدود ۹۰ تا ۱۰۰ میلی متر جیوه است و اگر از ۶۰-۵۵ میلی متر پایینتر بیاید میتوان گفت نارسایی قلبی تنفسی وجود دارد. مقدار طبیعی PCO2 در خون شریانی در حدود ۴۰ میلی متر جیوه است (بین ۳۵ تا ۴۵ میلی متر جیوه) و اگر از ۴۹ میلی متر بیشتر شود، نارسایی قلبی تنفسی در کار است. با پیشرفت نارسایی قلبی تنفسی تعدادی علایم بالینی نیز پیدا میشوند ولی این علایم علاوه بر آنکه دیررس هستند مخصوص نارسایی قلبی تنفسی هم نیستند، معذلک اهمیت زیادی دارند و باید آنها را بررسی کرد و در تشخیص نارسایی قلبی تنفسی از آنها کمک گرفت.
علایم بالینی کمبود اکسیژن
کمبود اکسیژن در بدن بهطور کلی هیپوکسی Hypoxia و کمبود آن در خون هیپوکسمی Hypoxemia نامیده میشود. علامت بالینی مهمی که ایجاد میشود سیانوز است.
سیانوز: سیانوز عبارت است از کبود شدن رنگ بدن در اثر افزایش مقدار هموگلبین احیاءشده در عروق کوچک. معمولا این مقدار باید از ۵ گرم در صد سانتی متر مکعب به بالا باشد تا بتوان سیانوز را تشخیص داد. عامل مهمی که در تشخیص سیانوز دخالت دارد غلظت هموگلبین خون است. اگر مقدار هموگلبین طبیعی باشد (در حدود ۱۵-۵/۱۴ گرم در صد سانتی متر مکعب) مقدار فشار اکسیژن در خون شریانی (PO2) باید از ۵۰ میلی متر جیوه کمتر شود (و یا مقدار اشباع هموگلبین از اکسیژن از حدود ۸۰ درصد پایینتر بیاید) تا سیانوز را بتوان تشخیص داد. در کسانی که کمخون باشند تشخیص سیانوز از این هم مشکلتر است و باید کمبود اکسیژن از این هم کمتر شده باشد. برعکس کسانی که پولیسیتمی (افزایش تعداد گویچههای سرخ) دارند سیانوز را زودتر میتوان تشخیص داد.
سیانوز بهعلل مختلف به وجود میآید و مخصوص نارسایی قلبی تنفسی نیست.
در اثر نارسایی قلبی تنفسی ناشی از بیماریهای ریوی و قفسه سینه (و نیز در تعدادی از بیماریهای دیگر که باعث اختلال تهویه شوند) کار قلب راست زیاد میشود. نارسایی قلبی تنفسی ناشی از کاهش مقدار بستر عروقی و افزایش فشار شریان ریوی به علل گوناگون (از جمله هیپوکسمی) عامل مهم تغییراتی است که در ساختمان و کار قلب راست پیدا میشود. اگر روند نارسایی قلبی تنفسی کند و مزمن باشد تغییرات حاصله در قلب را قلب ریوی (Cor pulmonale) مینامند. در نتیجه عضله قلب راست ضخیم و بزرگ میشود (هیپرتروفی بطن راست). اگر بیماری به طور حاد پیدا شود (مثلا در آمبولی وسیع ریه) نارسایی قلبی تنفسی بهطور حاد پدیدار می گردد و قلب راست گشاد میشود اما فرصتی برای هیپرتروفی آن نخواهد یافت.
علایم نارسایی قلبی تنفسی عبارتند از خیز پاها و ناحیه پایین کمر (ساکرال)، احتقان پاسیو و بزرگ شدن کبد، بالا رفتن فشار وریدها و برجسته شدن وریدهای گردن همراه با ضربان آنها، سیانوز محیطی و در موارد شدید خیز منتشر در بدن.