ورزش و پرفشاری خون

2,625 خواندن این مطلب 4 دقیقه زمان میبرد

تقریباً در ۵۰ میلیون آمریکایی، فشار خون زمان استراحت به اندازه ای که بتواند موجب به خطر افتادن سلامتی و طول عمر شود، افزایش نشان می دهد. پرفشاری خون که به آن «قاتل بی سروصدا» هم گفته می شود به حدی ارزشمند است که باید برای تشخیص و درمان به موقع آن، اندازه گیری مرتب پرفشاری خون و آزمایش های منظم فیزیکی به عمل آید. مطالعات به عمل آمده جدید حاکی از آن هستند که فعالیت با شدت متوسط (۴۰ تا ۷۵ درصد حداکثر جذب اکسیژن) ممکن است از حداکثر اثر در پایین آوردن پرفشاری خون برخوردار باشد. فعالیت فیزیکی منظم در کاهش خطر نسبی ایجاد پرفشاری خون به میزان ۱۹ تا ۳۰ درصد هم مؤثر است. همچنین ، پایین بودن میزان سلامتی قلبی تنفسی در میانسالی، با ۵۰% افزایش خطر پرفشاری خون همراه است و نتایج در مردان و زنان یکسان بوده اند. قبل از شروع یک برنامه ورزشی جدید، چنان چه مبتلا به پرفشاری خون شناخته شده هستید، از پزشک خود اجازه بگیرید.

نکته: کلید یک برنامه ورزشی موفق برای کنترل پرفشاری خون ، ادامه آن در دراز مدت است.

فعالیت های ورزشی استقامتی، مانند قدم زدن، شنا، دوچرخه سواری و ورزش های هوازی ملایم باید هسته مرکزی برنامه ورزشی را برای کنترل پرفشاری خون تشکیل دهند و باید از ورزش های شامل اجزای ایزومتریک شدید که می توانند موجب نوسان های شدید ناخواسته فشار خون شوند اجتناب نمود. با بهبود وضعیت هوازی، به ورزش های کم مقاومت و پرتکرار برای تنظیم وزن و کنترل پرفشاری خون بپردازید. در طول انجام این نوع ورزش نباید نفس را نگه دارید زیرا می تواند موجب نوسان های زیاد فشار خون و یا در بعضی افراد، رویدادهای تهدید کننده حیات مانند بروز ریتم های غیر طبیعی قلبی شود. به طور ایده آل افراد مبتلا به پرفشاری خون باید ۵ تا ۶ بار در هفته، بر حسب وضعیت آمادگی اولیه ورزش کنند. مجموع مدت ورزش برای کنترل پرفشاری خون باید ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در هر جلسه باشد. افراد با آمادگی کمتر باید ورزش پرفشاری خون را با مدت کمتری (۱۰ تا ۱۵ دقیقه) شروع کنند و به تدریج به مدت ورزش پرفشاری خون اضافه نمایند (هر ۲ تا ۴ هفته ۵ دقیقه).

درمان عوارض پرفشاری خون با ورزش

الکتروکاردیوگرام (ECG یا نوار قلبی) به ثبت فعالیت های الکتریکی قلب بر روی نوار کاغذی یا مانیتور گفته می شود و هدف از آن تهیه شاخص غیر مستقیم از اندازه قلب و بررسی سرخرگ های کرونر قلب است. پرفشاری خون موجب بزرگ شدن قلب و در نتیجه، افزایش ولتاژ در نوار قلبی می شود. در واقع بزرگ شدن بیش از حد بطن چپ قلب (هیپرتروفی بطن چپ) روی می دهد و برای درمان آن باید بیمار مبتلا به پرفشاری خون درمان گردد . تنگ یا مسدود شدن سرخرگ های کرونر قلب موجب تغییراتی موسوم به ایسکمی (Ischemia؛ کمبود خونرسانی) می شود. ایسکمی باعث احساس درد قفسه سینه (آنژین صدری) در هنگام فعالیت می شود.

نکته: در بیماران مبتلا به دیابت شیرین، فشار خون هدف، زیر ۸۰/۱۳۰ میلی متر جیوه است. کاهش تدریجی پرفشاری خون سیستولیک به زیر ۱۱۰ میلی متر جیوه با کاهش خطر عوارض عروقی میکروسکوپی و ماکروسکوپی همراه است.

دلایل حاکی از آن است که ورزش بروز و شدت عوامل خطرزای قلبی عروقی، همچنین پرفشاری خون را تقلیل می دهد و کاهش مصرف داروی ضد پرفشاری خون را امکان پذیر می کند و متعاقب آن از ریسک مرگ زودرس می کاهد. تصمیم به درمان یا عدم درمان بیمار با پرفشاری خون خفیف توسط ورزش می تواند از طریق ارزشیابی نتایج خاص از یک برنامه ورزشی ارائه شده مشخص شود.

رابطه ورزش و پرفشاری خون

شواهد اخیر نشان می دهد که آمادگی جسمانی حد مطلوب با پایین بودن فشار خون سیستولی در حالت استراحت ارتباط دارد و کم شدن وزن و پرهیز از مصرف دخانیات و مشروبات الکلی به کاهش بیشتر پرفشاری خون کمک می کند. بررسی متون نشان داده است که کم شدن پرفشاری خون با انجام ورزش با شدت متوسط میسر است و انجام فعالیت فیزیکی سبک مانند راه رفتن یا باغبانی کردن که مجموعا به سبک زندگی کم تحرک مرتبط است در کاهش آن نقش زیادی ندارد. در این مورد افراد سالمند استثنا هستند، برای مثال تمرین کردن با شدت متوسط برابر ۵۰ درصد مصرف اکسیژن بیشتر یا حد میزان آمادگی نهایی تقریبا به طور کامل فشار خون صبح هنگام را در فرد پایین می آورد و همچنین بر کیفیت تمرین فیزیکی تأثیر مفید دارد. کم شدن فشار خون صبح هنگام به طور خاص مهم است زیرا در این زمان به علت تغییر یافتن کنترل اعصاب سمپاتیک به پاراسمپاتیک احتمال خطر ناتوانی و مرگ ناشی از قلبی عروقی بیشتر است.

توصیه های ورزشی ارائه شده به بیماران با پرفشاری خون (تعداد جلسه ای ورزش در هفته، نوع، مدت و شدت آن) اختلاف قابل توجهی با افراد سالم دارد.

از نتایج بررسی های انجام شده تاکنون چنین بر می آید که تجویز نسخه ورزشی به میزان ۷۰-۴۰درصد حد نهایت آمادگی جسمانی یا به میزان حد ۱۳-۱۱ درصد شدت تمرین (RPE) تأثیر زیادی در پایین آوردن پرفشاری خون در مقایسه با ورزش با میزان شدت زیاد دارا می باشد. کاهش پرفشاری خون ناشی از ورزش کردن معمولا در طی ۵-۴ هفته حاصل می شود و تا زمانی که برنامه ورزشی ادامه دارد حفظ می شود. افرادی که به طور مشخص در حالت استراحت دارای پرفشاری خون هستند (سیستول ۲۰۹-۱۸۰ mmHg ، دیاستول ۱۱۹-۱۱۰ mmHg) نباید قبل از دارو درمانی اقدام به انجام ورزش کنند.