معاینه قلب و عروق
در یک معاینه قلبی- عروقی، فشارخون شما اندازهگیری میشود ، تعداد ضربان و ریتم قلب از طریق معاینه نبض بررسی میشود، رگهای گردن معاینه شده و تورم بدن بررسی میشود و به صدای قلب و ریه و رگهای خونی گوش فرا داده میشود. ممکن است از شما درخواست شود که لباس بیمارستانی بپوشید و روی میز مخصوص معاینه نشسته و یا دراز بکشید.
• اندازه گیری تعداد ضربان و ریتم قلب
پزشک نبض شما در نواحی مچ دست، سرخرگهای کاروتیدی گردن یا سرخرگهای رانی ناحیه کشاله ران را بررسی خواهدکرد. بررسی نبض، پزشک را قادر میسازد تا تعداد ضربان قلب شما را اندازهگیری کند و تعیین کند که آیا ضربان قلب شما منظم یا غیرمنظم (آریتمی)، کمتر از حد معمول (برادی کاردی) یا بیشتر از حد معمول (تاکی کاردی) است. نبود یا کاهش قدرت نبض در یکی از نواحی نام برده ممکن است نشان دهنده انسداد یک رگ باشد.
• معاینه سیاهرگ های گردن
پزشک برای دیدن نبض سیاهرگ ژوگولارگردن، به آن نگاه میکند، ولی آن را لمس نمیکند. موقعیت و اندازه نبض سیاهرگ ژوگولار، فشار سمت راست قلب و احتمال وجود مایع اضافی در دستگاه گردش خون را نشان میدهد.
• معاینه در تشخیص تورم یا ادم بدن
تورم یا ادم در قسمتهایی از بدن مثل ساقها و زانوها ممکن است نشان دهنده وجود مایع اضافی یا یک انسداد سیاهرگی باشد. بنابریان پزشک متخصص قلب و عروق می تواند از این مورد برای تشخیص بیماری های قلبی استفاده کند.
• گوش دادن به صدای تنفس در تشخیص مشکلات ریه
با گوش دادن به صداهای تنفسی بوسیله قراردادن گوشی پزشکی بر روی قفسه سینه، میتوان جمع شدن مایع در ریهها را تشخیص داد (صدای ترق و تروق میدهد). همچنین ممکن است بتوان بافت آسیب دیده ریهها را مشخص نمود. با ضربهزدن توسط دست بر روی قفسه سینه، میتوان به تعیین موقعیت مایع کمک نمود؛ منطقه پر از مایع صدای مات دارد (به جای صدای طبل توخالی در مناطق معمولی ریه).
• گوش دادن به صدای قلب در تشخیص مشکلات قلب
پزشک با قراردادن گوش پزشکی بر روی چهارنقطه مختلف از قلب شما، به صدای جریان خون در قلب و دریچههای قلب شما گوش میدهد. صدای مورمور قلب، صدای تلاطمی است که در اثر بیماری دریچه قلب یا یکی دیگر از ساختارهای قلب به وجود میآید. ممکن است برای تشخیص بیماری دریچه قلب از شما درخواست شود سر پا بایستید، چمباتمه بزنید، یا به پشت دراز بکشید، چون وقتیکه موقعیت خود را تغییر میدهید این صدای مورمور مانند نیز تغییر میکند. صداهای اضافه موسوم به گالوپها یا انواع دیگری از صداها، ممکن است نشاندهنده طیف وسیعی از بیماریهای قلبی باشند. البته برخی از صداهای غیرطبیعی ، کاملا بیخطر میباشند.
• گوش دادن به صداهای رگ های خونی در تشخیص بیماری های عروق
پزشک، جریان خون بسیاری از رگهای خونی بزرگ را از طریق گوش دادن به نقاط مختلف گردن، شکم و کشاله ران ارزیابی مینماید. آشفتگی جریان خون در این رگها باعث بروز صدایی به نام بروئی میشود که ممکن است نشاندهنده انسداد عروق قلبی باشد.
بسته به برداشت پزشک از معاینه رگ های خونی یا ارزیابی اولیه قلبی، وی ممکن است برای تشخیص دقیق تر مشکلات و بیماری های عروق قلب و انتخاب برنامه درمانی آزمایشهایخونی، روشهای تصویربرداری یا سایر تستهای ارزیابی عملکرد قلبی را درخواست نماید.
علاوه بر معاینه جسمانی (مثل گوش دادن به صدای قلب و ریهها بوسیله گوشی پزشکی) پزشک برای تشخیص بیماری های قلب و عروق به اطلاعات دقیقتری از قلبتان نیاز دارد. پزشک از شما سئوالاتی درباره بیماریهایی که به آنها مبتلا بودهاید، علایمی که اکنون به آنها دچار هستید و سابقه پزشکی خانوادگی تان میپرسد. امروزه برای بررسی ساختار قلب، نحوه عملکرد آن، وجود آسیب یا بیماری در قلب و همچنین ماهیت و وسعت بیماری، تستهای زیادی وجود دارند.
اینکه از چه تستهایی برای تشخیص بیماری های قلبی استفاده خواهد شد به علایم، سابقه پزشکی، وضعیت عمومی قلب و ارزیابی اولیه پزشکتان بستگی دارد. معمولاً در ابتدا تعدادی از بررسیهای ساده مانند ECG (یک نوار قلب که فعالیت الکتریکی قلب شما را ثبت میکند) انجام میشوند، سپس برای ارزیابی مشکل اختصاصی قلب، بررسیهای بیشتری انجام میشود. علاوه بر نوارقلب (الکتروکاردیوگرافی) سایر روش های تشخیص بیماری های قلب و عروق عبارتند از آزمایشهای خونی؛ اکوکاردیوگرافی (که از امواج صوتی برای ارزیابی دریچهها و حفرات قلب استفاده میکند)؛ انواع مختلف استرستستها (تستهای ورزش که به منظور بررسی قلب در حال فعالیت شدید انجام میشوند)؛ تصویربرداری هستهای (استفاده از مقادیر بیخطری از مواد رادیواکتیویته برای بررسی عملکرد قلب)؛ سایر تکنیکهای تصویربرداری و در پارهای از موارد، تستهای تهاجمیتری که در بیمارستان انجام میشوند. منظور از تستهای تهاجمی، بررسیهایی مانند آنژیوگرافی میباشند که برای انجام آنها معمولا یک کاتتر (سوند) وارد رگهای خونی یا سایر قسمتهای بدن میشود.
این بررسیها اطلاعات مفیدی را درباره علایم اختصاصی بیماری قلبی یا مشکل قلبی شما ارایه مینمایند و در نهایت به درمان بهتر بیماری قلبی شما کمک مینمایند. بیشتر این بررسیها غیرتهاجمیاند، یعنی آنها برای تشخیص بیماری های قلب و عروق نیازی به فروکردن سوزن یا هرگونه لولهای (کاتتر یا سوند) به بدن شما ندارند. دانستن اینکه یک بررسی چگونه و چرا انجام میشود، به شما کمک خواهد کرد تا احساس آرامش بیشتری کنید و داشتن اندکی آگاهی درباره نتایج احتمالی بررسی، باعث افزایش آگاهی شما به هنگام ارایه نتیجه بررسی در حضور پزشکتان خواهد شد. از سئوال کردن قبل و بعد از هر بررسی خجالت نکشید. بسیاری از بررسیها به اجازه یا رضایت آگاهانه شما نیاز دارند و پزشکتان باید کاملاً شما را در جریان عوارض و خطرات احتمالی ناشی از بررسیها قرار دهد.
مطالعه مقاله روش تشخیص و درمان بیماری قلبی
منبع: بیمارستان شهید رجایی