آنژیوگرافی قلب چیست؟

آنژیوگرافی قلب روش قطعی و استاندارد برای بررسی آناتومی عروق قلب می‌باشد.

تاریخچه آنژیوگرافی قلب

این روش که در ابتدا بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجام شد، برای اولین بار در سال ۱۹۲۹توسط ورنر فورسمن بر روی انسان صورت گرفت.هدف فورسمن ابداع روشی برای رساندن مستقیم داروها به درون قلب بود، اما قابلیت تکنیک فورسمن، به عنوان یک ابزار تشخیصی توسط افراد دیگر مورد توجه قرار گرفت. امروزه کاتتریزاسیون و آنژیوگرافی قلبی برای اهداف تشخیصی، مداخله درمانی و یا هر دو انجام می‌پذیرند.

روش آنژیوگرافی قلب

به كمك آنژیوگرافی قلب تعداد عروق كرونر مسدود شده، محل انسداد و میزان آن مشخص می‌شود و  مستقیم‌ترین راه كشف مشكلات شریان‌های كرونری قلب استفاده از آنژیوگرافی است. این روش با تزریق یك ماده رنگی حاجب به وسیله یك لوله بلند، نازك و قابل انعطاف بنام كاتتر انجام می‌شود.اگرچه هنگامی كه لوله كاتتر به قلب می‌رسد ممكن است فرد مقداری دچار تپش قلب شود ـ كه این وضعیت طبیعی است ـ اما به طوركلی هنگام انجام آنژیوگرافی فرد چیزی احساس نمی‌كند.در این روش پس از این‌كه كاتتر از طریق شریان یا وریدی كه در كشاله ران وجود دارد به سمت قلب فرستاده شده و در قلب یا مدخل عروق تغذیه‌كننده آن قرار گرفت، ماده حاجب ـ كه به وسیله اشعه ایكس قابل رویت است ـ تزریق و از زوایای مختلف قلب عكسبرداری می‌شود.گاهی اوقات از شریان‌های موجود در مچ دست یا آرنج نیز برای انجام آنژیوگرافی استفاده می‌شود.

كاربرد آنژیوگرافی قلب

كاربرد معمول آنژیوگرافی قلب شامل بررسی مشكلات اكتسابی (تنگی عروق كرونر)، تایید ناهنجاری‌های مادرزادی قلب (سوراخ‌های داخل قلب یا تنگی دریچه‌ها) و... است.  در صورت وجود شواهدی دال بر تنگی رگ‌ها یا مشكلات ساختمانی قلب معمولا متخصص قلب انجام عمل آنژیوگرافی را به فرد بیمار توصیه می‌كند و معمولا قبل از هر گونه عمل جراحی روی رگ‌های كرونری یا اعمال جراحی مرتبط با مشكلات مادرزادی، ابتدا باید با آنژیوگرافی آناتومی موضع مربوطه را مشخص كرد.

در آنژیوگرافی قلب امكان اندازه‌گیری مستقیم فشارهای داخل قلب، مشاهده عروق كرونر، حفره‌های قلبی و عروق بزرگ و... فراهم می‌شود؛ همچنین اقدامات درمانی در آنژیوگرافی نیز امكان‌پذیر بوده كه از جمله آنها آنژیوپلاستی به معنی باز كردن یا ترمیم رگ است.

در این روش رگ مسدود توسط بادكنكی به نام بالون، متسع و چند ثانیه در این حالت نگه داشته می‌شود تا رگ باز شود؛ گاهی نیز برای جلوگیری از انسداد مجدد وسیله فنرمانندی به نام استنت داخل رگ مسدود قرار داده می‌شود.

عوارض آنژیوگرافی قلب

اگرچه معمولا آنژیوگرافی قلب بدون درد و ناراحتی انجام می‌شود، اما در مواردی نیز هنگام تزریق ماده حاجب احساس تهوع و استفراغ، برافروختگی موقت یا گرمی به بیمار دست می‌‏دهد كه به سرعت برطرف می‌شود. آنژیوگرافی قلب معمولا یك آزمایش بی‌خطر است اما در موارد نادر اگر در حین عبور كاتتر بیمار دچار مشكل شود، معمولا می‌توان به سرعت داروهای لازم را به طور مستقیم به داخل قلب تزریق و مشكل را رفع كرد.

مزايای آنژیوگرافی قلب

آنژیوگرافی قلب در زمانی كوتاه وضعیت عروق قلب را به‌خوبی نشان داده و به پزشك كمك می‌كند تا نوع درمان را با اطمینان بیشتری تعیین ‌كند. آنژیوگرافی درمانی كاربرد بسیار گسترده‌ای داشته و در مقایسه با عمل جراحی از مزایای متعدد از جمله كوتاه شدن دوره بستری، كاهش هزینه و كاهش عوارض بعد از عمل جراحی برخوردار است. به گفته متخصصین قلب و عروق امروزه آنژیوگرافی برای بررسی عروق كلیه، مغز، قلب، ریه و دستگاه گوارش نیز به كار می‌رود.

آشنایی با نحوه انجام آنژیوگرافی (کلیک کنید)