داروهای پرفشاری خون

3,315 خواندن این مطلب 5 دقیقه زمان میبرد

در حال حاضر پزشکان گروه های مختلفی از داروهای پرفشاری خون را برای کنترل فشار خون بیمارانشان تجویز می کنند. هر گروه از این داروهای پرفشاری خون عملکرد مخصوص خود را داشته و مزایا و عوارض جانبی بالقوه ای نیز دارند.

داروهای پرفشاری خون – ادرار آورها (مُدِرها)

مردم این داروهای پرفشاری خون را با عنوان قرص های ادرارآور می شناسند و از قدیمی ترین و ارزان ترین گروه داروهای پرفشاری خون هستند که برای کنترل فشار خون تجویز می شوند. مصرف این داروهای پرفشاری خون به کلیه کمک می کند تا سدیم و آب را از بدن خارج کند. این فرآیند حجم خون را کاهش می دهد که به کاهش فشار خون منجر می شود. از این رو قلب دیگر مجبور نیست در هر ضربان برای به جریان انداختن خون در بدن بیش از اندازه به خودش فشار بیاورد. داروهای پرفشاری خون به خصوص به بیمارانی که فشار خون آن ها به میزان نمک مصرفی شان بسیار حساس است و همچنین بیماران مسن تری که فقط فشار خون سیستولیک آن ها بالاست، خیلی کمک می کند. کمیته مشترک ملی پیش گیری، شناسایی، ارزیابی و درمان فشار خون بالا یا JNC7 توصیه می کند که داروهای ادرارآور تیازید به عنوان داروهای پرفشاری خون اساسی درمان بیماران مبتلا به فشار خون تجویز شود و پیشنهاد می کند که پزشکان این داروهای پرفشاری خون را برای درمان اکثر بیمارانی که برای کنترل فشار خون شان چندین دارو مصرف می کنند، نسخه کنند.

مزایا ومعایب داروهای پرفشار خون- ادرار آورها (مُدِرها)

داروهای پرفشاری خون ادرارآورهای تیازید روی کلیه اثر می گذارند تا جلوی بازگشت سدیم به جریان خون را بگیرد. عوارض جانبی شایع این گروه از داروهای پرفشاری خون عبارتند از تکرر ادرار، سردردهای خفیف، خستگی و گرفتگی عضلات. همچنین ادرارآورها می توانند باعث بروز نقرس شوند که نوعی از آتریت است که به خاطر تجمع اسیداوریک در بدن ایجاد می شود و با درد همراه است. در واقع علت بروز این عارضه این است که این داروهای پرفشاری خون سطح اسیداوریک را در خون بالا می برند. کلروتیازید و هیدرکلروتیازید دو نمونه از تیازیدها هستند که به طور رایج تجویز می شوند. داروهای پرفشاری خون ادرار آور هر کدام روی قسمت خاصی از کلیه اثر می گذارند و با مکانیسم های مختلف باعث کاهش فشار خون بیمار می شوند. داروهای پرفشاری خون لازیکس هم یکی دیگر از ادرارآورهایی است که برای درمان فشار خون تجویز می شود.

داروهای پرفشاری خون – مسدودکننده های گیرنده های آدرِنِرژیک محیطی

این گروه از داروهای پرفشاری خون از اتصال مواد شیمیایی انتقال دهنده پیام های عصبی (نوروترنیسمیترها) به سلول ها و تحریک قلب و رگ های خونی جلوگیری می کنند و کنترل فشار خون را در دست می گیرند. این نوع از داروهای پرفشاری خون به دو گروه تقسیم می شوند: مسدودکننده گیرنده های بتا و مسدود کننده گیرنده های آلفا

داروهای پرفشاری خون- مسدودکننده گیرنده های بتا

داروهای پرفشاری خون مسدود کننده گیرنده های بتا (Beta blockers) از دهه ۱۹۶۰ به کار می رفته اند. این نوع از داروهای پرفشاری خون روی بخشی از ساختارهای سلول به نام گیرنده های بتا قفل می شوند. گیرنده های بتا، همان گیرنده هایی هستند که گروه خاصی از مواد شیمیایی انتقال دهنده پیام های عصبی (در درجه اول اپی نفرین) به آن ها متصل می شوند تا فعالیت قلب را تحریک کنند. این نوع از داروهای پرفشاری خون اجازه نمی دهند که مواد شیمیایی انتقال دهنده پیام های عصبی (نوروترنسمیترها) سلول های قلب را به فعالیت وا دارند. بتابلوکرها باعث پایین آمدن تعداد ضربان قلب و فشار خون می شوند.

داروهای مسدود کننده گیرنده های بتا نیز خود دو دسته اند:

دسته ای از این داروهای پرفشاری خون که مستقیم روی گیرنده های روی خود قلب اثر می کنند (بتابلوکرهای انتخابی) و دسته دوم این نوع از داروهای پرفشاری خون که روی گیرنده های بتا در نقاط دیگر مثلاً ریه هم عمل می کنند. هر دو نوع از داروهای پرفشاری خون می توانند بیماری آسم یا هر اختلال مزمن ریوی دیگر را بدتر کنند. ولی آن دسته از بتابلوکرهای غیرانتخابی برای بیمارانی که مشکلات تنفسی دارند، بالقوه خطرناک هستند چون آن ها نه فقط روی گیرنده های بتا در قلب تأثیر می گذارند بلکه گیرنده های بتا را در ریه ها هم پوشش می دهند. مصرف آن ها همچنین می تواند خطر بروز نارسایی قلبی را در برخی بیماران افزایش دهد. این داروهای پرفشاری خون می توانند روی علایم هشدار دهنده پایین آمدن قند خون در بیماران دیابتی سرپوس بگذارند. شایع ترین عوارض جانبی داروهای پرفشاری خون بتابلوکرها عبارتند از: خستگی، افسردگی، اختلال در عملکرد جنسی، تنگی نفس، بی خوابی و کاهش تحمل ورزش و فعالیت های فیزیکی. بعضی از داروهای پرفشاری خون از این نوع که تجویز آن ها شایع است آتنلولول، متوپرولولول (متورال) و پروپرانولول هستند. عملکرد داروهای پرفشاری خون مسدود کننده گیرنده های آلفا مشابه عملکرد داروهای پرفشاری خون مسدود کننده گیرنده های بتاست ولی آن ها روی نقاطی اثر می گذارند که نوروترنسمیترهای منقبض کننده عروق، خود را به آن ها می چسبانند. داروهای پرفشاری خون که به نام مسدود کننده های آلفا-۱ موسوم هستند، گیرنده های آلفا را در قلب و رگ های خون مسدود می کنند. این نوع از داروهای ضد فشار خون می توانند به خصوص برای بیماران فشار خونی که کلسترول بالا هم دارند، مفید واقع شوند. علاوه بر اینکه این داروهای پرفشاری خون ،فشار خون را پایین می آورند، میزان لیپوپروتئین هایی با دانسیته کم (LDL) یا همان کلسترول بد را در خون کاهش داده و میزان لیپوپروتئین هایی با دانسیته بالا(HDL) یا همان کلسترول خوب را افزایش دهند. همچنین ممکن است این دسته از داروهای کنترل کننده فشار خون میزان حساسیت به انسولین را در بیمارانی که قند خون شان بالاست بیشتر کند. در ضمن، پزشکان این دسته از داروهای پرفشاری خون را برای مردانی که بزرگی خوش خیم پروستات دارند (بزرگی غیر سرطانی غده پروستات) نیز تجویز می کنند چرا که آن ها عضلاتی که پروستات را احاطه کرده اند شل می کنند، از انقباض مجرای ادرار می کاهند و باعث می شوند که ادرار آسان تر خارج شود. افزایش فشار خون وقتی که فرد می ایستد (orthostatic hypotension)، تپش قلب، سرگیجه، گرفتگی بینی، سردرد، و خشکی دهان از عوارض جانبی مصرف داروهای مسدود کننده گیرنده های آلفا هستند. همچنین آن ها می توانند باعث اختلال در عملکرد جنسی نیز بشوند ولی میزان بروز عارضه ی مسدود کننده های آلفا-۱ در مقایسه با بقیه داروهای پرفشاری خون کمتر است. تعدادی از داروهای پرفشاری خون شایع تجویزی از این دسته، پرازوسین و ترازولین هستند. برخی از بیماران نیاز دارند که برای کنترل فشار خون شان هم داروهای پرفشاری خون بتابلوکرو هم آلفا بلوکر را مصرف کنند. داروهای پرفشاری خون لابتولول و کارودیلول هر دوی این خواص را دارند.

داروهای پرفشاری خون- گشاد کننده های عروق

گشاده کننده های عروق که به طور مستقیم روی دیواره عروق اثر می کنند: این نوع از داروهای پرفشاری خون ، شریان ها را گشاد می کنند.آن ها سریع عمل می کنند و اغلب در موارد اورژانسی بالا رفتن فشار خون به کار می روند. با این حال مصرف این دسته از داروهای پرفشاری خون می تواند باعث احتباس مایع و افزایش تعداد ضربان قلب (تاکیکاردی)شود. به همین خاطر پزشکان معمولاً این داروهای پرفشاری خون را به همراه داروهای دیگر پرفشار خون که تعداد ضربان قلب را کاهش می دهند مانند بتابلوکرهایی که فقط روی گیرنده های قلب اثر دارند تجویز می کنند. دو دارو پرفشاری خون هیدرالازین و مینوکسیدیل شایع ترین داروهای تجویزی از این دسته اند. سردرد، ضعف، گرگرفتگی و حالت تهوع از عوارض جانبی این داروهای پرفشاری خون هستند. علاوه بر این مصرف مینوکسیدیل می تواند باعث رشد مو، احتباس مایع در بدن و بالا رفتن قند خون شود.