با توجه به اهمیت قلب به عنوان یکی از مهمترین اعضاء بدن و همچنین با توجه به عدم دسترسی آسان به این عضو حیاتی و بیماریهایی که این عضو را تهدید می کند لزوم کنترل سلامت این عضو مورد توجه قرار گرفته است که به پزشکان این امکان را می دهد تا وضعیت قلب را بطور کامل از لحاظ شکل و ظاهر و همچنین عملکرد آن بدون دسترسی مستقیم مورد بررسی قرار دهند. از جمله ی پیشرفته ترین فناوری های علمی در این زمینه سی تی آنژیوگرافی می باشد. سی تی آنژیوگرافی (CTA) نوعی مقطع‌نگاری رایانه‌ای است که روشی است برای تصویربرداری از عروق شریانی و وریدی در سر تا سر بدن؛ از شریانهای تغذیه کننده مغز گرفته تا آنهایی که خون را به ریه‌ها، کلیه‌ها، دست‌ها و پاها می‌رسانند. از این روش برای تشخیص میزان گرفتگی عروق استفاده می‌شود.
در پی نگرانی‌هایی که بیماران در قبال آنژیوگرافی داشتند پزشکان و مهندسین پزشکی در پی راه حلی برای آسانتر کردن این بررسی برای بیماران شدند. این جستجوها به ابداع روش سی تی آنژیوگرافی ختم شد.
روش انجام سی تی آنژیوگرافی
در این روش به این صورت عمل می‌شود که ماده‌ای رنگی را به درون رگ تزریق می‌کنند و با دستگاهی شبیه به دستگاه سی تی اسکن از ماده رنگی (ماده حاجب) در عروق تصویر برداری می‌شود.
مزایا و معایب سی تی آنژیوگرافی
مزایای سی تی آنژیوگرافی
- از روش سی تی آنژیوگرافی می‌توان برای سنجش رگهای حیاتی بدن مانند مغز و کلیه و مویرگها استفاده کرد.
- این روش جزییات آناتومی رگهای بدن را دقیقتر از روشهای ام آر آی یا اولتراسونیک نشان می‌دهد.
- سی تی آنژیوگرافی به عنوان غربالگری بیماران عروقی ایمنتر، سریعتر و ارزانتر از آنژیوگرافی است و بیمار احساس ناراحتی کمتری می‌کند.
معایب سی تی آنژیوگرافی
- خطر واکنشهای حساسیتی در برابر تزریق ید وجود دارد.
- از سی تی آنژیوگرافی برای بیماران کلیوی یا دیابت شدید باید پرهیز شود.
- در صورت نشت ماده تزریقی به پوست، پوست تخریب می‌شود.
- در مقایسه با سایر روشهای تصویر برداری پزشکی، میزان تشعشع یونیزه این روش بسیار بیشتر است و بسته به سن بیمار و روش آزمایش، این روش خطر ابتلا به سرطان را برای تمام طول عمر افزایش می‌دهد. در برخی شرایط بیمار، مزایای این روش می‌تواند بیشتر از مشکلات برشمرده باشد.
کاربرد سی تی آنژیوگرافی قلب
سی تی آنژیوگرافی برای کاربردهای تشخیصی زیادی استفاده می شود. از جمله:
الف- تشخیص بیماریهای عروق قلب در افرادی که دارای عوامل خطرزای پایین یا متوسط هستند. موارد خطرزا عبارتند از : سن (مردها بالاتر از ۴۵ سال و زنها بالاتر از ۵۵ سال) ، وجود بیماریهای قلبی در خانواده، چربی خون (کلسترول و تری گلیسرید) بالا، استعمال دخانیات، فشار خون ، بیماری قند یا دیابت، فشارهای عصبی، استرس، …
ب- ارزیابی وضعیت اقدامات قبلی انجام شده جهت بیماریهای عروق قلب مانند جراحی عروق کرونر (بای پس)، عروق باز شده بوسیله بالن (آنژیوپلاستی)، و استنت گذاری
ج- تشخیص اختلالات مادرزادی قلب
د- تعیین وضعیت بیمارانی که دارای آزمایشات مشکوک به وجود بیماریهای قلب و عروق هستند (مانند تست ورزش – پزشکی هسته ای- علائم بالینی مشکوک و…)